17. september – frá slori til fornminja

Við fórum snemma á fætur í morgun og kláruðum að pakka, en nú þurfti að hafa eitthvert skipulag á farangrinum þar sem við fáum ekki töskurnar aftur fyrr en á hótelinu í Peking á morgun. Töskurnar sem Bin gaf okkur koma því að góðum notum undir það sem við þurfum að hafa meðferðis í lestinni sem verður næturstaður okkar næstu nótt.

 

Þegar töskurnar voru klárar fórum við út og fylgdumst með mannlífinu vakna þennan sunnudagsmorgun. Það var ekki enn búið að opna búðirnar en götusóparar voru að mættir til vinnu og smám saman vaknaði borgin og erillinn tók við. Handan við götuna sem hótelið okkar stóð við var matarmarkaður sem við ætluðum að kíkja á og við röltum um göturnar þangað til hann opnaði. Og það var sannarlega þess virði að bíða eftir því. Það var hreinlega ótrúleg sjón. Þarna eins og jafnan á mörkuðum ægði öllu saman; kjöti, sjávarfangi og grænmeti. Og hér hrópaði menningarmunurinn á mann úr hverjum sölubás. Fólkið stóð við að skera kjöt á trébrettum og í alls kyns kössum voru lifandi froskar, krabbar, skjaldbökur og fiskur (Ég set hér  eina mynd af  því sem var á boðstólum en fleiri sýnishorn er að finna í albúminu). Flísalögð stéttin var auðvitað hræðilega slorug og ég sá eftir því að hafa ekki farið í betri skó en sandalana mína góðu, reyndi bara að stíga varlega til jarðar og gætti þess að sletta ekki slorinu upp á mjóaleggi. Steininn tók þó úr þegar lítill pjakkur, á að giska 4 – 5 ára tók sig til og sprændi ofan í allt saman í göngubraut kúnnanna. Ég hélt auðvitað andlitinu - eða vona það í það minnsta - þar sem ekki var að sjá að nokkrum manni þætti þetta tiltöku mál. Allamalla ef til eru bakteríur þá voru þær þarna! Viðskiptavinirnir þukluðu hrátt kjötið með berum lúkunum, áður en þeir áttu viðskiptin og þarna var sannarlega úrval af alls kyns kjötvöru allt frá andahöfðum sem horfðu á mann þar sem þeim var raðað hlið við hlið á heilu borðin til heilla kiðlinga. Jamm og já, það víkkar sannarlega sjóndeildarhringinn að hleypa heimdraganum öðru hverju. 

Kennslustund
En stóri viðburðurinn í dag er að skoða Terracottaherinn og nú var kominn tími til að koma sér í rútuna. Tíminn í rútunni var nýttur vel og nú fengum við langþráða kennslustund í hinum kínversku leturtáknum. Það er verst að geta ekki sett hér inn allar glósurnar frá þessari kennslustund en í örfáum orðum kom þetta m.a. fram: Til eru allt að 7000 ára gömul tákn en táknin sem núna eru notuð eiga sér 5000 ára gamlan grunn. Fyrir rúmlega 2000 árum lét fyrsti keisari Kína gera sameiginlegt ritmál sem enn er notað að mestu óbreytt. Táknin hafa ekkert með framburð að gera en eru þrenns konar: 1. Tákn sem standa nálægt upprunanum t.d. grunnstef í náttúrunni s.s. tré, sól, tungl og maður. 2. Hluti af tákninu hefur eitthvað með hlutinn að gera, þannig er táknið tré hluti af tákninu fyrir byggingu úr tré, hjarta hluti tákns fyrir ákveðna tilfinningu og þrír punktar ef táknið stendur fyrir eitthvað tengt vatni. 3. Tákn þar sem ekki er hægt að sjá neina tengingu við það sem það merkir.

Kínversk tákn mun hins vegar vera einfalt að skrifa þar sem þau byggja á tíu mismunandi strikum sem púslað er saman. 

Kínverska talmálið hefur fjóra megin tóna og því getur sama orðið haft fjórar mismunandi merkingar eftir því hvernig það er sagt. Það er erfitt að lýsa þessum tónum í skrifuðu máli en ég ætla samt að reyna: Fyrsti er sama tóninum haldið tiltölulega ofarlega – beinn tónn. Annar byrjar niðri en hækkar upp /. Þriðja framburðar einkennið byrjar uppi en fer niður í bylgju og aftur upp. Það fjórða er stuttur tónn. Þannig getur orðið ma þýtt mamma með fyrsta framburðinum, hör með nr. 2, hestur nr 3 og blóta nr. 4. 

Nú við fengum auðvitað örkennslu í framburði nokkurra orða og t.d. er Ísland borið fram Bing daá og góðan dag er ní há. Nú Beta vildi auðvitað ólm vita hvernig föðursystir er á kínversku til að geta ávarpað frænku sína á virðulegan hátt en fannst ekki slæmt að fá að vita að það væri da gú gú sem þýðir í raun stóra frænka. Bróðurdóttir en hins vegar ekki alveg eins fyndið fyrir mörlandann og mun erfiðara í framburði en stafsetningin tcunju kemst sennilega næst því. 

Terracotta
En þá var komið að því að skoða þennan merka forleifafund Terracottaherinn sem fannst 1974 þegar bóndi var að grafa grunn og kom niður á leirhöfuð. Um er að ræða gröf keisara sem var uppi fyrir um 2400 árum en leirherinn átti að fylgja honum eftir að hann hyrfi á vit nýrrar tilveru að jarðvist lokinni. Talið er að hann hafi ekki náð að ljúka verkinu því grafin hafa verið upp hólf þar sem ekkert er að finna en þó telur herinn 6000 leirkalla og yfir 1000 aðra hluti s.s. hesta og vagna. Hver karl er einstakur bæði höfuð og búkur eða klæðnaður. Það er ótrúlegt að skoða þetta undur og enn og aftur stendur maður agndofa frammi fyrir vitnisburði um öll þau handverk sem þurfa að koma til við svona vinnu. Það kom einnig fram að á sama tíma var þessi keisari að láta reisa Kínamúrinn svo þeir sem ekki voru á hans vegum við þá iðju hafa samt haft nóg að gera hér

 

Hitinn er ansi mikill í dag og fólk orðið þreytt í lok dags en allir kláruðu samt að skoða allt safnið og er það vel af sér vikið af þeim fótafúnu í hópnum. Það var auðvitað spenna í mannskapnum að komast í næturlestina og þegar þetta er skrifað erum við skriðin í koju eftir að hafa fengið okkur einn bjór í veitingavagninum fyrir svefninn. Það kemur svo bara í ljós hve mikill svefninn verður – framundan bíður allavega Peking með múrnum mikla, Peking-öndinni, Forboðnuborginni og Torgi hins himneska friðar.